 |
 |
 |
||
 |
Streszczenia (2011/2012) |
 |
||
    
|
Michał A. Michalski Reformacja jako deformacja pracy ludzkiej W tekście tym podjęta zostaje próba krytycznej analizy konsekwencji Reformacji w obszarze pracy ludzkiej. Choć często uważa się, że etyka protestancka promowała pracę i gospodarowanie, co miało przyczynić się do rozwoju kapitalizmu, to jednak autor stara się tu zwrócić uwagę na te aspekty Reformacji, które w jego opinii mogą być odpowiedzialne za obecne problemy w sferze pracy. Dlatego też przede wszystkim analizie poddana zostaje kwestia wpływu Reformacji na kryzys etyki oraz na rozumienie pracy ludzkiej. Zostaje tu także podjęta próba ukazania, jak we współczesnym kapitalizmie praca stała się działaniem quasi-religijnym. Autor uważa, że w propozycjach Lutra, Kalwina i innych reformatorów można odnaleźć źródło różnych deformacji rozumienia pracy, które dziś da się zauważyć. Uświadomienie sobie tego jest niezbędnym krokiem w procesie poszukiwania sposobów na przemianę postrzegania pracy, oraz poprawę relacji w jej zakresie. Janusz Rymaniak O nowy paradygmat pracy – ponad i poza człowiekiem W pracy przeprowadzono krytyczną analizę literatury poświeconej pojęciom oraz koncepcjom badania pracy. W szczególności przeanalizowano wybrane pojęcia pracy oraz założenia metodologiczne. Na tej podstawie wydzielono dwa klasyczne nurty dotychczasowych badań: podmiotowy (praca ludzka) oraz mieszany, podmiotowo- przedmiotowy, uchylający aksjomat wyłączności człowieka. Na podstawie dorobku dotychczasowych badań, uwzględniając zapotrzebowanie i rozwiązania praktyki gospodarczej przedstawiono podstawowe założenia metodologiczne koncepcji nowego paradygmatu, zakładającego równoważność przekształcanych składników w efekty pracy. Danuta Walczak-Duraj Elastyczny a bezpieczny rynek pracy Przedmiotem niniejszego opracowania jest próba ukazania podstawowych tendencji w sferze pracy, odnoszących się do procesu przechodzenia od sztywnego do elastycznego czasu pracy z jednej strony, z drugiej zaś od pracowniczych do niepracowniczych form zatrudnienia i związanych z tym problemów dotyczących bezpiecznego rynku pracy. Stąd też w analizie tych procesów uwaga zostanie zwrócona zarówno na to, jakie korzyści z procesu uelastycznienia czasu pracy i form zatrudnienia odnosić mogą pracodawcy a jakie pracownicy, oraz jakie mogą być potencjalne zagrożenia dla obydwu stron elastycznego rynku. Agnieszka Pawlak Ekspozycja zjawiska emigracji poakcesyjnej w polskiej prasie tygodniowej Emigracja jest postrzegana przez badaczy społecznych jako jeden z najważniejszych procesów w dobie globalizacji. Dzięki otwarciu unijnych rynków pracy dla obywateli z Polski i innych krajów Europy Środkowej i Wschodniej staliśmy się jednym z najczęściej przemieszczających się narodów w Europie. Wcześniej Polacy również wyjeżdżali za pracą, głównie do Niemiec i USA. Obserwowana od kilku lat fala emigracji poakcesyjnej jest jedną z największych w powojennej historii kraju. W ostatnim czasie najpopularniejszymi kierunkami emigracji są Wielka Brytania, Irlandia i Szwecja, a ostatnio również kraje południa Europy – Hiszpania i Włochy. W związku z powyższym temat emigracji dość często pojawia się w mediach w różnych kontekstach. Celem niniejszego artykułu jest prezentacja wyników analizy treści artykułów na temat emigracji zarobkowej, które pojawiły się w okresie maj 2004 (otwarcie rynków pracy „starej” Europy dla obywateli krajów „nowej” Europy) – maj 2010 w dwóch najbardziej poczytnych tygodnikach opinii w Polsce – tygodniku „Polityka” i tygodniku „Newsweek”. Nie od dziś wiadomo, że to, co pojawia się w mediach i jak jest w nich przedstawiane ma niebagatelne znaczenie, jeśli chodzi o to, o czym dyskutuje się w polskich domach i jaką ma się na ten temat opinię, zwłaszcza, jeśli nie miało się możliwości wyrobić własnego zdania na temat danego zjawiska, czyli w tym przypadku, jeśli nie było się emigrantem zarobkowym. Sposób prezentacji zjawiska emigracji – jego przyczyn i konsekwencji w mediach może mieć też niebagatelny wpływ na podjęcie decyzji o emigrowaniu lub pozostaniu w domu. Zebrane dane dostarczyły mi również informacji na temat tego, jaki obraz emigranta wyłania się lektury artykułów prasowych na przestrzeni ostatnich sześciu lat. Urszula Marcinkowska, Małgorzata Kowalska, Jadwiga Jośko Psychofizyczny wymiar jakości życia pracujących i niepracujących kobiet w okresie późnej dorosłości Jakość życia wpływa w istotny sposób na funkcjonowanie jednostki. Jest ona szczególnie ważna w odniesieniu do osób aktywnych zawodowo, zwłaszcza kobiet, które poza obowiązkami zawodowymi wykonują także czynności domowe, co często prowadzi do konfliktu ról, przyczyniając się jednocześnie do powstania dolegliwości psychosomatycznych. Prezentowana praca jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy aktywność zawodowa kobiet wpływa na jakości życia kobiet w wieku 45–60 lat. Uzyskane wyniki pozwalają sądzić, że zdecydowanie częściej lepszą jakość życia, deklarują kobiety aktywne zawodowo niż kobiety niepracujące, zarówno w odniesieniu do zdrowia fizycznego, jak i psychicznego Jednocześnie samoocena stanu zdrowia fizycznego jest znacznie lepsza niż zdrowia w wymiarze psychicznym. Paulina Rojek- Adamek, Grzegorz Gawron Dwie strony medalu - Praca zawodowa w perspektywie pracujących i bezrobotnych kobiet Poniższy tekst powstał na podstawie badań empirycznych przeprowadzonych wśród pracujących i bezrobotnych kobiet w ramach projektu realizowanego w okresie od marca 2007 do marca 2008 przez Katedrę Socjologii Wyższej Szkoły Zarządzania i Nauk Społecznych im. ks. Emila Szramka w Tychach, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej. Zasadniczym celem artykułu jest pokazanie znaczenia pracy zawodowej w życiu pracujących i bezrobotnych kobiet. Praca stanowi bowiem podstawę egzystencji, pozwalając na gromadzenie środków umożliwiających zaspokajanie bieżących i przyszłych potrzeb rodziny. Pozycja zawodowa i poziom dochodów determinują również postawy i zachowania dorosłych, a przez to oddziaływają na dzieci i młodzież, kształtując ich system wartości i ocen (Balcerzak-Paradowska, 2004). Specyfika sytuacji na polskim rynku pracy polega między innymi na tym, iż w latach 2003-2007 zdecydowanie szybciej zmniejszała się liczba bezrobotnych mężczyzn niż kobiet, co miało swoje odzwierciedlenie we wzroście odsetka kobiet wśród ogółu zarejestrowanych. Autorzy niniejszego tekstu podjęli próbę prezentacji nakreślanych przez badane kobiety obrazów własnych tożsamości jednostkowych oraz postrzegania pracy zawodowej w kategoriach życiowej wartości. Obszary empirycznej analizy dotyczą kwestii związanych z postrzeganiem siebie, oceną własnych możliwości, podejmowaniem ról społecznych, w tym szczególnie zawodowych, oczekiwań i obaw związanych z życiem zawodowym, a także uplasowania pracy w hierarchicznie skonstruowanym systemie życiowych wartości. Izabela Bednarska-Wnuk Antynomie w ramach roli kierowniczej menedżera We współczesnych organizacjach ważnym aspektem w pracy na każdym stanowisku jest zagadnienie antynomii (sprzeczności) w ramach realizowanej roli, gdyż wpływa ona na efektywność pracowników. Istotna jest w szczególności w pracy menedżera, który realizuje wiele ról w organizacji, mogących wpływać na jakość jego wykonywanej pracy i spadek efektywności. Dlatego celem niniejszego opracowania jest poznanie istoty antynomii w organizacji. W pierwszej kolejności zaprezentowano role kierownicze w strukturze ról jako źródło antynomii oraz scharakteryzowano przyczyny jej powstawania i rodzaje pojawiające się w sytuacji pracy. W zakończeniu zaś ukazano sposoby przezwyciężenia antynomii w pracy kierowniczej, które umożliwią zachować równowagę w wymiarze psychicznym i fizycznym oraz równowagę między życiem osobistym i zawodowym. Monika Budnik Współczesny konflikty roli i [w] roli w kontekście socjologii pracy Artykuł podejmuje problematykę konfliktów ról oraz konfliktów [w] roli w kontekście mikro poziomu zjawisk społecznych w obrębie rynku pracy. Autorka dokonuje próby wykorzystania pojęć z obszaru subdyscypliny socjologii pracy do praktycznej analizy zjawisk i procesów przedstawiających konflikty ról i [w] roli w kontekście ludzkiej pracy. Wykorzystanie pojęć z zakresu socjologii do analizy zjawisk w obszarze konfliktów jest głównym tematem poszukiwań przykładów dla współczesnego rozumienia tego rodzaju konfliktów w subdyscyplinie socjologii pracy. Lilianna Kluska Konflikt interesów i stronniczość w działalności władzy publicznej Z konfliktem interesów i stronniczością w działalności władzy publicznej mamy do czynienia w sytuacji, gdy urzędnik podejmujący rozstrzygnięcie sprawy bądź też uczestniczący w przygotowaniu tego rozstrzygnięcia ma lub może mieć interes w sposobie rozstrzygnięcia tej sprawy. Dlatego w polskich regulacjach prawnych istnieje kilka rodzajów zarówno ogólnych, jak i szczególnych zabezpieczeń prawnych, zapobiegających konfliktowi interesów w zakresie działalności administracji publicznej. Ponadto jednym ze sposobów przeciwdziałania konfliktowi interesów jest wprowadzanie odpowiednich wymogów etycznych, stanowiących zespół wartości wspólnych wszystkim urzędnikom. Anna Walczyna Klimat bezpieczeństwa pracy w przedsiębiorstwie W artykule omówiona została problematyka klimatu bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie. Analiza obejmuje trzy obszary: stosunek kierownictwa do propagowania zasad bhp, komunikacja przełożony – podwładny i świadomość pracowników. W części empirycznej dokonano oceny klimatu bezpieczeństwa w ośmiu przedsiębiorstwach Lubelszczyzny. W skali od 1 do 5 ogólna średnia dla wszystkich przedsiębiorstw wyniosła 3,7. Czynnikiem w największym stopniu sprzyjającym właściwemu klimatowi bezpieczeństwa okazała się świadomość pracowników, natomiast czynniki: stosunek kierownictwa do propagowania zasad bhp i komunikacja przełożony – podwładny uzyskały prawie identyczne średnie (3,56 i 3,52). Należy jednak podkreślić, że średnie w poszczególnych firmach różniły się. Także w ramach poszczególnych wymiarów klimatu bezpieczeństwa sytuacja była zróżnicowana. W jednych obszarach firmy funkcjonowały dobrze, a czasami nawet bardzo dobrze, w innych radziły sobie znacznie gorzej. Szczegółowa analiza wszystkich pytań pozwala na precyzyjne planowanie działań, mających na celu poprawę funkcjonowania firm w obszarze związanym z bezpieczeństwem. Iwona Michniewicz, Romuald Michniewicz Etyczne aspekty stosowania przez ratowników WOPR technik obezwładniających ofiary tonięcia Polskie ratownictwo wodne w wielu płaszczyznach pozostaje w cieniu światowych osiągnięć. Niezwykle istotne kwestie dotyczące sprzętu, zakresu szkoleń czy choćby funkcjonującego nazewnictwa, uznać można za archaiczne bądź co najmniej – nieadekwatne. Bulwersujące a nawet przerażające określenia i opisy całych akcji znaleźć można w wielu krajowych publikacjach, zalecanych lub dopuszczonych do obrotu za przyzwoleniem Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Artykuł omawia jeden z takich aspektów: tonącego nazywanego agresywnym i związanym z tym sposobem traktowania takiej osoby w czasie prowadzenia akcji ratunkowej. Nastawianie ratownika – poprzez dokładne zalecenia zawarte w materiałach szkoleniowych – do wykorzystywania technik (w pełni usprawiedliwianych), które z dużym prawdopodobieństwem mogą wyrządzić nieodwracalne ubytki w zdrowiu tonącego jest zarówno nieusprawiedliwione jak i nieetyczne. Dopuszczanie stosowania dźwigni bólowych, wykręceń, uderzeń, podtopień itp. – jako odpowiedź „na atak osoby tonącej” – stanowi o zupełnym niezrozumieniu sytuacji człowieka znajdującego się w dramatycznym położeniu w wodzie. Rozpoczynanie akcji z nastawieniem na walkę z „agresywnym tonącym” jest ogromnym wypaczeniem lub wręcz całkowitym zaprzeczeniem altruistycznej idei niesienia pomocy tonącym. Zarówno społeczne przyzwolenie jak też utwierdzanie młodych adeptów ratownictwa (w czasie kursów) o konieczności takiego zachowania względem przytomnych, walczących o życie osób tonących, skutkuje stałym utrzymywaniem tych teorii jako obowiązujących kanonów. Ratownictwo wodne w Polsce winno we współpracy ze środowiskami naukowymi wypracować nowoczesne narzędzia, by opierając się na wiedzy i badaniach tworzyć nową jakość tej dziedziny życia. Na początek należy oczyścić tę przestrzeń z przestarzałych, nieaktualnych i niejednokrotnie szkodliwych informacji. Krzysztof Łysik Istota i znaczenie czynników niematerialnych w motywowaniu pracowników Celem artykułu jest wykazanie, iż niematerialne czynniki motywacyjne nie związane z wynagrodzeniem odgrywają szczególnie ważną rolę w motywowaniu współczesnych pracowników. W pierwszej części opracowania zdefiniowano pojęcie motywacji wewnętrznej, niematerialnych czynników motywacyjnych oraz określono ich miejsce w przyjętej klasyfikacji. W dalszej części wykazano znaczenie potrzeb jako źródła motywacji do pracy oraz zaproponowano grupę najważniejszych zdaniem autora niematerialnych czynników motywacyjnych, które wpływają na ich zaspokojenie. Wykazano również zależność pomiędzy stopniem złożoności czynnika motywacyjnego, który należy zastosować, a poziomem kwalifikacji pracowników. W trzeciej części opracowania wskazano na podstawowe trudności w wykorzystaniu motywatorów niematerialnych. Na końcu zwrócono uwagę na brak dostateczniej wiedzy i umiejętności związanych z motywowaniem ludzi wśród przełożonych. Zakończenie stanowi podsumowanie rozważań autora. Przedstawione w artykule problemy stanowią zaledwie niewielką część obszernej teorii i praktyki związanej z motywowaniem personelu. Krzysztof Łysik Praca zawodowa w XXI wieku. Nowe trendy i wyzwania Zmiany, które zachodzą w otoczeniu organizacji w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat mają charakter rewolucyjny i niespotykany nigdy wcześniej. Zmienia się praca ludzka, jak i sami pracownicy. Wydaje się, że to co pozostaje niezmienne od dawna to szczególna rola pracy zawodowej w życiu człowieka. Przyczyn zmian należy upatrywać przede wszystkim w zjawiskach postępującej globalizacji, informatyzacji stanowisk pracy oraz opieraniu wartości współczesnych przedsiębiorstw na wiedzy. Za cel artykułu uznano wskazanie na wyzwania dla współczesnej organizacji, jakie wiążą się ze zmianami zachodzącymi w pracy zawodowej na początku XXI wieku. W pierwszej części opracowania scharakteryzowano rolę pracy zawodowej w realizacji głównych potrzeb człowieka. W drugiej zaproponowano pięć głównych charakterystyk współczesnej pracy oraz zwrócono uwagę na potencjalne wyzwania dla organizacji i pracowników. Podsumowanie zawiera wnioski autora. Danuta Walczak-Duraj Regionalny i lokalny kontekst kapitału społecznego a zachowania gospodarcze w sieci Przedmiotem opracowania jest ukazanie roli kapitału społecznego, zwłaszcza zaś jego dwóch podstawowych komponentu- zaufania społecznego i sieci kontaktów społecznych na indywidualne i instytucjonalne zachowania gospodarcze. Rola ta rozpatrywana będzie z jednej strony z punktu widzenia zróżnicowania regionalnych i lokalnych (w tym przypadku odniesionych do Polski) kontekstów społeczno-gospodarczych i kulturowych, z drugiej zaś z punktu widzenia modyfikującego wpływu Internetu, który multiplikując częstość kontaktów stwarza jednocześnie, ze względu na swą istotę, większe możliwości dokonywania nadużyć i przestępstw o charakterze gospodarczym. Ten ostatni wątek przedstawiony zostanie na przykładzie ostatniego kryzysu gospodarczego. Marcin Żemigała Niektóre modele teoretyczne i standardy praktyczne z zakresu CSR Artykuł jest poświęcony szeroko dziś omawianej tematyce społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR). Autor koncentruje się na wybranych modelach teoretycznych i standardach praktycznych z zakresu CSR. Snuje swój wywód poczynając od analizy dwóch modeli teoretycznych a mianowicie Modelu A. B. Carrolla, który przez swoją piramidalną strukturę ułatwia zrozumienie współczesnych podejść do CSR oraz Modelu M. Portera i M. Kramera bazującego na teorii konkurencji i pozwalającego zagnieździć działania CSR w strategii organizacji. Pierwszy z nich przez swoją historyczną już dziś pozycję w naukach o zarządzaniu daje ogólny kontekst społecznej odpowiedzialności biznesu. Drugi zaś, jako nowoczesny i naznaczony jakże ważną dziś konkurencyjnością, pozwala na rozwój poglądów a w szerszej perspektywie praktyk CSR. Modele teoretyczne zwykle dają pewną bazę do rozwoju narzędzi praktycznych, tak jest i w tym wypadku. Autor koncentruje się na narzędziach, które w innych obszarach zarządzania cieszą się dużą popularnością i aplikacyjnością wśród praktyków, mianowicie znormalizowane standardy. Jeżeli chodzi o CSR warto pochylić się na normami SA 8000, AA 1000 oraz bezwzględnie nad najnowszym, będącym w stadium ostatecznego przygotowania ISO 26000. To właśnie ten ostatni standard poprzez markę ISO wprowadza CSR na wyższy pułap, może uczynić z niej prawdziwą strategię generującą przewagi konkurencyjne a nie jak często dotąd bywało jedynie iluzoryczne życzenia takowej przewagi. Małgorzata Suchacka Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa a konteksty regionalne Analiza treści stron internetowych śląskich przedsiębiorstw Głównym celem rozważań jest próba odpowiedzi na pytanie czy śląskie firmy reprezentują postawę społecznie odpowiedzialnego przedsiębiorstwa troszcząc się o swoich pracowników i rozwój regionu. W opracowaniu przedstawiona zostanie tradycja społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw na Śląsku w oparciu o liczne przykłady działań śląskich przemysłowców przełomu XIX i XX wieku, omówione zostaną także powiązania wartości regionalnych na Śląsku z rozwojem kapitału ludzkiego przedsiębiorstwa oraz współczesne źródła koncepcji społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. Cześć badawcza pracy została napisana w oparciu o analizy stron internetowych 115 śląskich przedsiębiorstw, biorące pod uwagę społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw w kontekście regionalnym. Wyniki uwzględniają podejście do rozwoju kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwie oraz rozwoju wiedzy w regionie. Rafał Borkowski Sposoby zatrzymania w przedsiębiorstwie pracowników o wysokim potencjale W artykule została przedstawiona problematyka utrzymania w firmie pracowników o wysokim potencjale w odniesieniu do metod, którymi posługują się konkurencyjne przedsiębiorstwa. W obecnych czasach tym, co określa granicę konkurencyjności przedsiębiorstwa, jest kapitał intelektualny. Sukces jaki osiągają organizacje niewątpliwie zawdzięcza się innowacyjnym pomysłom i produktom/usługom o najwyższej jakości. Źródłem tego sukcesu jest niewątpliwie wiedza oraz umiejętności pracowników. Organizacja, której zależy na zatrzymaniu najbardziej wartościowych pracowników, musi przeznaczyć pewne środki na indywidualny rozwój zawodowy pracowników. Osoby o wysokim potencjale rozwojowym, mają największe szanse, aby w niedalekiej przyszłości odgrywać pierwszoplanową rolę w firmie. Zdolność do długofalowego zatrzymywania najzdolniejszych pracowników będzie zależała od tego, jak bardzo będzie atrakcyjna oferta przedsiębiorstwa. Należy dać ludziom tyle autonomii, ile będą w stanie udźwignąć. O tym, jak ważne dla prawidłowego działania i rozwoju przedsiębiorstwa jest odpowiednie korzystanie z uzdolnień jego pracowników, przekonało się już wielu światowych gigantów. Także w Polsce firmy coraz częściej dostrzegają, że ich największym kapitałem są ludzie. Dlatego coraz większe środki przeznaczają na ich wynagrodzenie, rozwój i specjalne programy, które pozwalają identyfikować talenty pracowników i korzystać z nich. Umiejętne identyfikowanie oraz rozwijanie talentów, zdolności i umiejętności pracowników może przynieść ogromne korzyści dla przedsiębiorstwa. To po prostu inwestycja w kapitał ludzki, który – jak powszechnie wiadomo – jest najważniejszym zasobem w każdej organizacji. Osiągane profity to przede wszystkim wysoka wydajność i przydatność pracowników, którzy lepiej wykorzystują swoje zdolności, a tym samym skuteczniej realizują zadania służbowe. Poza tym zwiększa się również ich motywacja, ponieważ czują, że są potrzebni, a ich praca jest ważna dla rozwoju przedsiębiorstwa. W artykule szczególną uwagę zwrócono na wdrożenie odpowiedniej strategii zarządzania zasobami ludzkimi dot. możliwości rozwoju zawodowego, benefitów, projektów emerytalnych, a także relacji z przełożonymi. Jerzy Baruk Kształtowanie kompetencji pracowników wspierających innowacje W publikacji główny akcent położono na omówienie wyników badań empirycznych, które przeprowadzono wśród przedstawicieli najwyższego kierownictwa przedsiębiorstw funkcjonujących w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Wyniki tych badań ujawniły następującą strukturę kompetencji, które należało pozyskać, aby wzmocnić działalność innowacyjną:
Andrzej Buszko, Oleksandr Niesvietov Idea kształtowania kultury organizacyjnej wśród przedsiębiorstw budowlanych Polski i Ukrainy Celem głównym artykułu jest przedstawienie koncepcji kreowania kultury organizacyjnej wśród dwóch grup przedsiębiorstw budowlanych z Polski oraz Ukrainy. Celem pomocniczym jest porównanie wpływu rodzaju czynników na typ kultury organizacyjnej firm wykonawczych w różnych krajach. Kraje te w różnym stopniu są zaawansowane pod względem transformacji społeczno-gospodarczej. Analizie poddano 83 przedsiębiorstwa budowlane z Polski oraz 63 firmy wykonawcze z Ukrainie. W badaniach posłużono się testem c2, a na podstawie uzyskanych wyników przedstawiono ideę kreowania kultury organizacyjnej przedsiębiorstw budowlanych. Rafał Muster Elastyczne formy zatrudnienia w świadomości osób w wieku mobilnym i niemobilnym zawodowo
W artykule zaprezentowano cząstkowe wyniki wielopłaszczyznowego projektu
badawczego: Elastyczni 50+. Elastyczne formy zatrudnienia na małopolskim rynku
pracy szansą dla społeczeństwa starzejącego się, który został zrealizowany w
2009 roku na reprezentatywnej populacji 300 mieszkańców województwa
małopolskiego. Badania – współfinansowane ze środków Unii Europejskiej dotyczyły
potencjalnego wpływu elastycznych form wykonywania pracy na procesy aktywizacji
zawodowej osób po 50-tym roku życia. Iza Desperak - Uniwersytet Łódzki Tekst poświęcony jest przemianom współczesnego świata pracy i poszukiwaniem odpowiedzi na pytanie, czy refleksja na ten temat może jeszcze posługiwać się teoretycznym konstruktem etosu pracy. W części teoretycznej przedstawione są główne podejścia do etosu pracy, w tym także opinie o jego zanikaniu, a także podstawowe diagnozy dotyczące przemian współczesnego świata pracy. Ilustracją dla rozważań teoretycznych, a także próbą odpowiedzi na pytanie o przydatność teorii etosu pracy w dzisiejszym przekształcającym się świecie pracy płynnej, niematerialnej czy prekaryjnej jest prezentacja i analiza wyników badania fokusowego wśród grupy wykształconych pracujących mieszkańców Łodzi. W ich refleksjach na temat własnej pozycji na rynku pracy odnaleźć można z jednej strony dowody na całkowite zinternalizowanie doktryny neoliberalnej i ideału przedsiębiorczości, z drugiej brak jakiejkolwiek identyfikacji z grupą pracowniczą, świadomości praw pracowniczych, co świadczy raczej o nieobecności etosu lub zastąpieniu go przez model homo oeconomicus. Słowa kluczowe: praca, etos pracy, prekariat, badania Michał Pietkiewicz - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Przywództwo publiczne w dobie administracji XXI wieku Celem opracowania jest przedstawienie istoty i znaczenia przywództwa w budowaniu nowoczesnej administracji publicznej. Autor stara się wykazać, że kluczem do skutecznego zarządzania zasobami ludzkimi w sektorze publicznym są jego pozytywne kontakty z sektorem prywatnym. Kierownik jednostki organizacyjnej w dobie XXI wieku winien być przede wszystkim menedżerem, który umie budować zespół, motywować i zachęcać do pracy, m.in. poprzez budowanie odpowiedniego klimatu pracy. Zatem rolę przywództwa w sektorze publicznym należy ocenić jako znaczną, albowiem prowadzi do określonej aktywności innowacyjnej pracowników administracji publicznej, co w sposób bezpośredni przekłada się na jakość jej usług. Słowa kluczowe: przywództwo, sektor publiczny, kapitał ludzki, administracja publiczna, new public management. Katarzyna Zajda - Uniwersytet Łódzki Praca w organizacji pozarządowej jest dobrowolna i ukierunkowana na działalność non-profit. O sensie jej humanizacji decydują wartości budujące społeczeństwo obywatelskie takie jak chęć pomocy innym, solidarność. Czy organizacje pozarządowe, w których funkcjonowanie wpisany jest proces profesjonalizacji i ekonomizacji będą umożliwiały aktywność, podejmowanie pracy społecznej wszystkim swoim członkom? Odpowiedź na powyższe pytanie zostanie udzielona na podstawie badań empirycznych zrealizowanych w województwie łódzkim w 2008 r. na wyczerpującej próbie wszystkich stowarzyszeń i fundacji funkcjonujących jako lokalne grupy działania. Słowa kluczowe: kapitał społeczny, społeczeństwo obywatelskie, lokalne grupy działania, proces profesjonalizacji i ekonomizacji organizacji pozarządowych Rafał Muster - Uniwersytet Śląski Pracujący biedni na współczesnym rynku pracy – problemy definicyjne i próba analizy zjawiska W artykule przedstawiono jeden z istotniejszych problemów społecznych, związany z pauperyzacją osób aktywnych zawodowo. Problem ten – co należy podkreślić – rzadko podejmowany jest w badaniach empirycznych, szczególnie w kontekście poszukiwania determinant wpływających na pauperyzację pracowników. Podjęto także próbę eksplikacji terminu „pracujący biedni”. W tym celu odwołano się do definicji Bureau of Labour Statistics (USA), Eurostatu (UE), a także – do definicji przyjętej przez CBOS w ogólnopolskich badaniach nad tym zjawiskiem, które zostały przeprowadzone w 2007 roku. W artykule przedstawiono ponadto problem występowania pracujących biednych w perspektywie historycznej, począwszy od XIX-wiecznej rewolucji przemysłowej. Artykuł kończy się częścią empiryczną, w której zaprezentowano postrzeganie terminu „pracujący biedni” przez doradców zawodowych z publicznych służb zatrudnienia. Słowa kluczowe: rynek pracy, pracujący biedni, marginalizacja, pauperyzacja pracowników Grzegorz Gawron - Wyższa Szkoła Zarządzania i Nauk Społecznych im. ks. Emila Szramka w Tychach Celem poniższego artykułu jest prezentacja wyników autorskich badań dotyczących praktycznego zastosowania założeń koncepcji społecznej odpowiedzialności przez przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w obszarze czterech powiatów województwa śląskiego (tyskim, mikołowskim, bieruńsko-lędzińskim oraz pszczyńskim). Analiza empiryczna poprzedzona została krótkim rysem nakreślającym dotychczas obserwowane trendy w praktycznej implementacji założeń tej koncepcji przez polskich przedsiębiorców. Dokonano więc po pierwsze, krótkiego opisu etapów przenikania idei CSR w rodzime życie gospodarcze, po drugie – klasyfikacji postaw przedsiębiorców determinowanych poziomem ich zaangażowania w urzeczywistnienie postulowanych idei. Słowa kluczowe: społeczna odpowiedzialność biznesu, typologia postaw społecznie odpowiedzialnych, badania dotyczące implementacji CSR. Marzena Syper-Jędrzejak - Uniwersytet Łódzki Trudności w realizowaniu karier zawodowych przez kobiety w Polsce Pomimo rosnącej wrażliwości społecznej w kwestii równouprawnienia kobiet i mężczyzn w środowisku pracy, ciągle istnieją liczne bariery rozwoju zawodowego kobiet. Część z tych ograniczeń wiąże się z czynnikami ekonomicznymi oraz praktyką działania pracodawców, natomiast inne wypływają z uwarunkowań kulturowych związanych z tradycyjną rolą kobiety. Przezwyciężanie tych barier jest jednym z priorytetowych zadań akcentowanych przez Unię Europejską. Słowa kluczowe: kariery kobiet, bariery awansu, równouprawnienie, polityka równościowa Augustyn Wajda - Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku Rola pracy w życiu człowieka w perspektywie historycznej - jej humanizacja i wypalenie zawodowe Artykuł został poświęcony próbie prezentacji roli i znaczenia pracy, jako jednego z podstawowych czynników zapewniających bezpieczeństwa I rozwój żywych organizmów (takich jak metabolizm, replikacja, bezpieczeństwa). Autor postawił sobie za zadanie ująć rolę i znaczenie pracy w perspektywie historycznej, a zatem od momentu powstania życia na naszej planecie, aż do chwili obecnej, przy czym dodatkowo autor formułuje postulaty dotyczące przewidywalnej przyszłości. Zasadniczym celem było ukazania ewolucji pracy od jej najprostszych form opartych na wykorzystaniu narzędzi z kamienia, przez różnorakie formy pośrednie, aż do najbardziej zaawansowanych postaci pracy opartych na wykorzystaniu najnowszych technologii informatycznych. Realizacja tego celu nakierowana jest na zapoznanie Czytelników z rolą pracy w życiu człowieka i społeczeństwie, a także ryzyka z nią związanego, w tym w szczególności wypalenia zawodowego. Słowa kluczowe: wypalenie zawodowe, ewolucja pracy człowieka, historia humanizacji pracy, socjalizm utopijny, reformacja i kontrreformacja, kapitalizm neoliberalny, neokonserwatyzm, elastyczność zatrudnienia i pracy, instrumentalizm, modernizm, kosmopolityzm. Aneta Kisiel - Politechnika Koszalińska Wypalenie zawodowe – przykładowe symptomy i przeciwdziałania Problem wypalenia zawodowego może dotknąć każdego człowieka, ale określone zawody obarczone są szczególnym ryzykiem. Zwłaszcza te, wiążące się z wykonywaniem zawodu, który jest dość stresogenny oraz ma związek z częstymi kontaktami z ludźmi. To reakcja organizmu na długotrwałe przeciążenie wyczerpującymi obowiązkami, ale też i monotonną pracę. Pracownik zaczyna tracić motywację, a wszelkie objawy wypalenia, które na początku dotykają sfery zawodowej, zaczynają obejmować również inne obszary życia. Wypalenie zawodowe staje się poważnym problemem społecznym, a jego symptomami są, m.in.: poczucie przepracowania i izolacji, brak chęci do pracy, negatywna postawa wobec innych, brak cierpliwości, drażliwość, itd. Koszty ponoszone przez organizację, mającą w swoich szeregach wypalonych pracowników, są o wiele większe, niż wtedy, kiedy wcześniej zostałyby podjęte skuteczne przeciwdziałania w tym zakresie. Zatem ważne wydaje się właściwe rozpoznawanie wszelkich znaków, które wskazują na to, że ten problem zaczyna pojawiać się w organizacji. Celem artykułu jest próba przedstawienia warunków sprzyjających powstaniu wypalenia zawodowego, zwłaszcza w określonych zawodach. Podkreślono znaczenie satysfakcji z pracy, a także przedstawiono w zarysie, w jaki sposób można przeciwdziałać wypaleniu zawodowemu. Słowa kluczowe: wypalenie zawodowe, zaangażowanie w pracę, satysfakcja, źródła wypalenia zawodowego, przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu. Felicjan Bylok, Arnold Pabian, Robert Kucęba - Politechnika Częstochowska Budowa zaufania społecznego jako element przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu Opracowanie omawia znaczenie zaufania społecznego w minimalizowaniu występowania zjawiska wypalenia zawodowego wśród pracowników. Autor przedstawia różne podejścia do definiowania wypalenia zawodowego w organizacji oraz krótko opisuje czynniki determinujące jego wystąpienie. Omawia różne metody jego przeciwdziałaniu. Wskazuje na rolę zaufania społecznego w organizacji w procesie minimalizowania występowania wypalenia zawodowego. Następnie koncentruje się na różnych podejściach do definiowania zaufania oraz opisuje jego wymiary i formy. Skupia się na czynnikach wpływających na wzrost zaufania społecznego w organizacji. W dalszej kolejności przedstawia proces budowy zaufania organizacyjnego w organizacji. Wskazuje na konieczność zarządzania zaufaniem w organizacji w celu jego wykorzystania do przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu. Słowa kluczowe: wypalenie zawodowe, zaufanie organizacyjne, zarządzanie zaufaniem w organizacji. Waldemar Bańka - Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku Humanizacja stosunków pracy – sposobem na przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu Wypalenie zawodowe jest przedmiotem refleksji naukowej jak i analizy menedżerów wszystkich szczebli zarządzania. Zarządzający w organizacjach oczekują, że pracownicy oddadzą dla realizacji strategii i misji firmy swoje kompetencje zawodowe. Każdy, nawet pojedynczy przypadek uchylania się od zaangażowanej pracy, nie służy dobru firmy. Zwłaszcza negatywnie oceniany z tej pozycji jest przypadek wypalenia zawodowego, czyli utrata wiary w swoje kompetencje zawodowe, poczucie bezsensu w to, co robi oraz wyłączenie się z życia zespołu pracowniczego. Źródłami takiego stanu umysłowego pracownika są przede wszystkim konsekwencje stosunków i warunków pracy w firmie. Naprzeciw takim zjawiskom wychodzi współczesna filozofia humanizacji pracy. W artykule zwracam uwagę na siedem zasad, których przestrzeganie może być barierą dla wystąpienia zjawiska wypalenia zawodowego, lub przynajmniej obniżyć jego poziom. Słowa kluczowe: wypalenie zawodowe, stres, źródła i symptomy wypalenia, rodzaje wypalenia, humanizacja stosunków pracy. Łukasz Jarczyński, Marcin Kowalski, Tomasz Szczęsny - Studenckie Forum Business Centre Club Wypalenie zawodowe a przedsiębiorczość – antidotum, moda, a może kolejny mit? Wypalenie zawodowe jest problemem, z którym coraz częściej spotykamy się w dzisiejszym pędzącym świecie. Pracodawcy, menedżerowie i kierownicy wymagają od swych podwładnych większego poświęcenia w wykonywanej pracy, za czym nie raz idą większe wynagrodzenia, jednak skutki fizyczne, psychiczne, a nawet społeczne, spowodowane zachwianiem życiowej równowagi, są często nie do odwrócenia. Nadmierna eksploatacja pracowników nieustannie prowadzi do wypalenia zawodowego. W jaki sposób można temu zapobiec i czy jest to w ogóle możliwe? Jednym z wielu sposobów może być przedsiębiorczość, zarówno ta w rozumieniu przedsiębiorczego podejścia do życia, jak również polegająca na zakładaniu działalności gospodarczej. Słowa kluczowe: wypalenie zawodowe, przedsiębiorczość, syndrom, menedżer, pracodawca, praca. Jolanta Tarapata - Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie Wypalenie zawodowe pracowników negatywną konsekwencją stresu w miejscu pracy Artykuł poświecony jest syndromowi wypalenia zawodowego pracowników. Zdefiniowano w nim istotę wypalenia zawodowego, wybrane koncepcje teoretyczne oraz objawy. Skoncentrowano się na przyczynach wypalania się pracowników, ze szczególnym uwzględnieniem zjawiska stresu organizacyjnego. Omówiono istotę stresu w miejscu pracy, jego przyczyny oraz negatywne dla organizacji konsekwencje. Pracę kończy omówienie sposobów radzenia sobie z syndromem wypalenia zawodowego. Słowa kluczowe: stres, przyczyny stresu, konsekwencje stresu, wypalenie zawodowe, objawy wypalenia zawodowego, przyczyny wypalenia zawodowego, metody walki z wypaleniem zawodowym. Marta Maciejasz-Świątkiewicz, Laura Płatkowska-Prokopczyk - Uniwersytet Opolski Atmosfera pracy jako czynnik wypalenia zawodowego Według jednej z licznych definicji wypalenie zawodowe jest stanem fizycznego, emocjonalnego, psychicznego wyczerpania powodowanego przez długotrwałe zaangażowanie. W niniejszym opracowaniu przyjęto założenie, że jednym z głównych elementów wpływających na wypalenie zawodowe jest stresogenne środowisko pracy ujawniające się w atmosferze panującej w miejscu pracy. Stres z kolei jest czynnikiem obniżającym efektywność wykonywanych w ramach pracy zawodowej zadań, który ma jednocześnie wiele determinant wpływających na jego wystąpienie i skalę. W opracowaniu przedstawione zostały wyniki przeprowadzonego studium przypadku w jednej z instytucji publicznych Opolszczyzny. Artykuł składa się z dwóch rozdziałów, wprowadzenia i podsumowania. Pierwszy rozdział zawiera teoretyczną analizę zjawiska wypalenia zawodowego jako wypadkowej działania wielu czynników, natomiast rozdział drugi zawiera analizę wyników uzyskanych w trakcie badania. Słowa kluczowe: wypalenie zawodowe, atmosfera pracy, zarządzanie zasobami ludzkimi Halina Czubasiewicz, Joanna Olkowicz, Ewa Zimnowłocka- Łozyk - Uniwersytet Gdański Komercjalizacja emocji a wypalenie zawodowe Komercjalizacja ludzkich emocji i zespół wypalenia zawodowego są tematami tej pracy. Szeroko opisano wykorzystanie inteligencji emocjonalnej w odniesieniu do wydajnej pracy. Przeprowadzono głęboką analizę komercyjnego wykorzystania ludzkich uczuć przez organizację w dzisiejszym świecie. Podjęto próbę wyznaczenia i wskazania granic używania ludzkich emocji przez pracodawcę czy też organizację dającą zatrudnienie. Słowa kluczowe: komercjalizacja emocji, inteligencja emocjonalna, wypalenie zawodowe. Rafał Marcin Borkowski - Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku W artykule została przedstawiona problematyka zarządzania kompetencjami pracowniczymi przez zaangażowanie jako jedna z metod w rękach menedżerów do walki z syndromem wypalenia zawodowego w organizacji. Analiza procesu zarządzania kompetencjami pracowniczymi przez zaangażowanie ukazuje fakt, że należy ją rozumieć dwojako. Po pierwsze jako wykonywanie pracy, która jest również pasją i daje możliwość kreowania nowych wizji w organizacji i kształtowania innowacji, po drugie jako proces pracy oparty na przymusie powodujący stres, frustracje i wyczerpanie emocjonalne będące syndromami wypalenia zawodowego. Zatem zjawisko to coraz częściej zauważane w XXI wieku dotyczy zaangażowanych pracowników, ale dla których praca nie jest pasją i nie daje wielu możliwości rozwojowych oraz osób wykonujących pracę z przymusu ze względu na sytuację społeczno-gospodarczą w kraju. Słowa kluczowe: kompetencje, zaangażowanie, kreatywność, wypalenie zawodowe, stres, frustracja, pracownik. Anna Sobolewska-Bujwid - Politechnika Wrocławska Kapitał społeczny w przeciwdziałaniu wypaleniu zawodowemu Wypalenie zawodowe jest istotnym problemem ostatnich lat. Problem zjawiska zatacza coraz większe koło rozprzestrzeniając się na wiele zawodów. Bez kompetentnego personelu i doświadczonych, nawet najlepszy i najbardziej wartościowych zasobów fizycznych, pieniądze lub informacje mogą być zmarnowane, i przyczynić się do upadku firmy [Wildowicz-Giegiel 2007:56]. Jednym z głównych powodów jest fakt, że ludzie uczestniczą w „wyścigu szczurów” kierując się własną karierą i subiektywnie pojętym sukcesem, pomijając lub nie zauważając celu organizacji. Płacą tym samym załamaniem. W pracy przedstawiono klasyczne koncepcje kapitału społecznego i naukowców lokalnego podejścia do problemu. Artykuł ma na celu podkreślenie roli kapitału społecznego w zarządzaniu personelem minimalizując tym samym problem wypalenia zawodowego, która okazuje się być szczególnie ważne dla firm pragnących zwiększyć konkurencyjność. Słowa kluczowe: kapitał społeczny, kapitał ludzki, zarządzanie personelem, wypalenie zawodowe Justyna Kliombka-Jarzyna, Marzena Syper-Jędrzejak - Uniwersytet Łódzki Profilaktyka wykluczeń i wypalenia zawodowego w grupie pracowników 45+ Artykuł porusza kwestię wypalenia zawodowego i wykluczenia ze względu na wiek wśród pracowników 45+. Autorki analizując trudną sytuację dojrzałych pracowników na rynku pracy w Polsce, wskazują programy profilaktyki i pomocy, mające aktywizować pracowników 45+ i pomagające im przezwyciężać trudności. Słowa kluczowe: wypalenie zawodowe, dyskryminacja i wykluczenie, profilaktyka, pracownicy 45+ Agnieszka Bożek - Treco Sp. z o. o. Wzmacnianie zaangażowania pracowników czynnikiem przeciwdziałającym wypaleniu zawodowemu Aby dobrze prosperować na współczesnym, silnie zmiennym i nieprzewidywalnym rynku pracy firmy potrzebują zaangażowanych pracowników. Celem poniższego artykułu jest wykazanie, że dzięki zastosowaniu strategii wzmacniana zaangażowania w pracę, organizacje mogą przeciwdziałać pojawieniu się wypalenia zawodowego u swoich pracowników oraz osiągnąć inne, dodatkowe korzyści. W artykule przedstawiono koncepcje zaangażowania w pracę i wypalenia zawodowego, sposoby ich pomiaru a także konsekwencje zaangażowania w pracę oraz metody jego wzmacniania na poziomie indywidualnym i organizacyjnym. Słowa kluczowe: zaangażowanie w pracę, syndrom wypalenia zawodowego Dagmara Miąsek - Pracownia Satysfakcji Sp. z o.o. Life coaching. Życie w równowadze - przeciw wypaleniu zawodowemu Artykuł pokazuje, w jaki sposób life coaching może pomóc w radzeniu sobie i zapobieganiu wypaleniu zawodowemu. Budowanie równowagi między życiem osobistym i zawodowym to jeden z ważniejszych, ale też najtrudniejszych aspektów rozwoju człowieka. Skupienie się wyłącznie na celach zawodowych, ambicjach często zaburza tę równowagę. Życie osobiste, rodzinne schodzi na drugi plan. A po jakimś czasie to zawodowe staje się źródłem cierpienia, zamiast satysfakcji. Pojawiające się wypalenie emocjonalne, energetyczne rodzi uczucie nieszczęścia i niespełnienia zawodowych marzeń. Umyka to co jest naprawdę ważne. Pojawia się negatywne myślenie, które uniemożliwia podjęcie konstruktywnych działań. Jak sobie z tym radzić? W jaki sposób zadbać o wysoką jakość własnego życia, łącząc sferę zawodową, rodzinną i osobistą, bez poczucia straty? Czy to w ogóle jest możliwe ? Life coaching pomaga klientom znaleźć odpowiedzi na te i inne pytania. Słowa kluczowe: coaching, wypalenie zawodowe, zaangażowanie, równowaga. Edyta Nowak-Jamróz - Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Celem artykułu jest analiza instytucji sabbatical. Po krótkim wstępie historycznym autorka omawia regulacje dotyczące sabbaticalu w Stanach Zjednoczonych i wybranych krajach europejskich. Wskazuje, że instytucja ta może być używana nie tylko jako środek przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu – choć to właśnie pozostaje jej pierwotnym i najważniejszym celem. Tak np. we Włoszech sabbatical określany jest congedo di formazione co podkreśla jego funkcję edukacyjną. Z drugiej strony w Finlandii używa się go w celu zredukowania bezrobocia i umożliwienia bezrobotnym zdobycia nowych kwalifikacji zawodowych. W konkluzji autorka rozważa użyteczność wprowadzenia podobnych regulacji w Polsce. Słowa kluczowe: prawny aspekt sabbatical, syndrom wypalenia zawodowego. Elżbieta Wituska - Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku Zjawisko wypalenia zawodowego i jego główne determinanty na przykładzie pracowników samorządowych Niniejszy artykuł ma na celu dostrzeżenie wagi problemu wystąpienia syndromu wypalenia zawodowego wśród pracowników samorządowych, jako tych, którzy wykonując szczególnego rodzaju misje publiczną są narażeni na oddziaływanie niebezpiecznych czynników mogących potęgować wystąpienie determinantów przedmiotowego zjawiska. Autor dokonuje nie tylko dookreślenia grupy zawodowej pracowników samorządowych, ale także podejmuję próbę uzasadnienia szczególnej misji wykonywanej przez wskazaną grupę zawodową oraz wskazania i podziału niebezpiecznych czynników powodujących wystąpienie syndromu. Uzmysławia rozmiar i realność wystąpienia zjawiska wypalenia zawodowego oraz mnogość niepożądanych determinantów, które obecnie są wpisane w zawód pracownika samorządowego. Na koniec dokonuje także podsumowania oraz podkreśla co można uczynić by zapobiec wystąpieniu omawianego syndromu u typowego, obciążonego pracą zawodową pracownika samorządowego. Słowa kluczowe: wypalenie zawodowe, administracja świadcząca, służba publiczna, pracownicy samorządowi, władza publiczna, przeciążenie zawodowe, wyczerpanie, stres. Edyta Bogdańska - Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku Problem wypalenia zawodowego urzędników Jakość relacji pomiędzy urzędnikami a petentami zależy od czynnika jakim jest stres doświadczany przez reprezentantów tej pierwszej grupy. Od stosunkowo niedługiego czasu podejmowana jest w literaturze psychologicznej problematyka stresu zawodowego i zjawiska wypalenia emocjonalnego. Metaforyczne określenie wypalenie się (burnout), trafnie odzwierciedla istotę doświadczanego przez jednostkę wyczerpania sił na skutek silnie stresujących warunków pracy. Zostało ono wprowadzone we wczesnych latach siedemdziesiątych w Ameryce, a po raz pierwszy syndrom wypalenia zawodowego opisano w 1974r. (Freudenberger 1974: 159-165). Słowa kluczowe: wypalenie, urzędnik, petent Anna Schulz - Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku Wypalenie zawodowe funkcjonariuszy więziennych na przykładzie Zakładu Karnego Włocławek Mielęcin Zdecydowana większość badań prowadzona w zakładach karnych dotyczy prawie wyłącznie osób skazanych, głównie zaś tworzonej przez nich podkultury więziennej. Coraz powszechniejsza świadomość faktu, że na całość społeczności więziennej składają się nie tylko więźniowie otwiera drogę badaniom nad populacją funkcjonariuszy zakładów karnych. Niedostatek badań nad personelem zakładów karnych jest szczególnie widoczny. Problemami godnymi badań są np: kwestia przystosowania się człowieka do pracy w więzieniu, kwestia zmiany postaw i cech charakteru funkcjonariuszy w miarę czasu trwania ich zatrudnienia czy problem ich stylu funkcjonowania społecznego. Rzetelna wiedza o tych procesach może być z pożytkiem wykorzystana w polityce zatrudnienia kandydatów do służby, kształcenia pracowników czy utrzymania pożądanych stosunków międzyludzkich i bezpieczeństwa w tej szczególnej organizacji jaką jest zakład karny. Przedmiotem badań uczyniłam grupę funkcjonariuszy więziennych z uwagi na generowany w ich pracy stres a następnie wypalenie jako jego pochodna. Podjęta w artykule tematyka wypalenia u pracowników więziennych wymaga pogłębionej analizy tej roli zawodowej oraz omówienia związanych z nią czynników prowadzących do przeciążenia i wyczerpania sił. Słowa kluczowe: zakład karny, wypalenie zawodowe, depersonalizacja, wyczerpanie emocjonalne, satysfakcja zawodowa, resocjalizacja. Danuta Walczak-Duraj - Uniwersytet Łódzki Podstawowe uwarunkowania i tendencje w wypaleniu zawodowym nauczycieli Podstawowym celem opracowania jest przedstawienie wiodących uwarunkowań i podstawowych tendencji występujących w procesie wypalenia zawodowego nauczycieli. Charakteryzując uwarunkowania wypalenia zawodowego w pierwszej kolejności przedstawiono wiodące a zarazem zróżnicowane podejścia psychologiczno-socjologiczne do tego zjawiska. Z jednej strony dominujące podejścia psychologiczne - m.in. koncepcję C. Maslach, A. M. Pines’a, C. Chernissa, J. Edelwicha i J. Brodskiego, W. Schaufelego i G. Enzmanna czy H. Sęk, z drugiej zaś podejścia socjologiczne, w oparciu o które, bazując na koncepcjach uwarunkowań ludzkich zachowań, można przedstawić problem wypalenia w szerszym kontekście – m.in. teorię wymiany G. Homansa i P. M. Blaua oraz podejście interakcjonistyczne. W analizie szczególną uwagę zwrócono na złożone zależności między stresem zawodowym a wypaleniem zawodowym nauczycieli oraz na wiodące źródła wypalenia w tym zawodzie; zarówno te, związane z cechami społeczno-demograficznymi i osobowościowymi nauczycieli jak i te, związane z treścią i organizacją pracy nauczycieli. Wyniki badań empirycznych dotyczące wypalenia zawodowego, przeprowadzone wśród nauczycieli jednej ze szkół ponadgimnazjalnych stanowią w tym opracowaniu nie tylko ważną ilustrację podnoszonych problemów ale również stanowią podstawę do sformułowania tezy o wyłanianiu się nowych czynników generujących wypalenie zawodowe nauczycieli. Słowa kluczowe: wypalenie zawodowe, nauczyciele, uwarunkowania wypalenia nauczycieli, koncepcje psychologiczne, koncepcje socjologiczne Anna Żeromska - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie Trudna sytuacja nauczyciela matematyki w obliczu reformy edukacji Niniejszy artykuł jest próbą zebrania podsumowań i wniosków dotyczących wpływu wciąż trwającej reformy edukacji w Polsce na sytuację nauczycieli, a w szczególności nauczycieli matematyki. Rozważa się kilka posunięć reformy i ich obserwowalnych (niestety negatywnych) skutków mających niewątpliwy wpływ na pogłębianie się kryzysu edukacji matematycznej na wszystkich poziomach nauczania szkolnego wraz z odniesieniami do edukacji akademickiej. Powstała sytuacja powinna niepokoić ze względu na negatywny wpływ istniejących trudności na sposób wykonywania swojej profesji przez nauczycieli i coraz powszechniejsze syndromy zjawiska zwanego wypaleniem zawodowym osób ten zawód wykonujących. Tym niepokojącym zjawiskom towarzyszy społeczna niewiedza i częsta nieświadomość nawet w grupie najbardziej zainteresowanych – czyli samych nauczycieli matematyki. Słowa kluczowe: reforma edukacji, nauczyciele matematyki, wypalenie zawodowe nauczycieli. Mirosława Ewa Sajka - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie Niektóre motywacje i trudności w efektywnej pracy nauczycieli matematyki W artykule omówione zostały motywy wyboru zawodu nauczyciela matematyki, które wpływają na efektywność jego pracy zawodowej. W tym kontekście dokonana została krytyczna analiza idealistycznych i ekonomicznych motywów wyboru zawodu zadeklarowanych przez nauczycieli w polskich badaniach TEDS-M (2008), porównanych następnie z ustaleniami zawartymi w międzynarodowych badaniach TEDS-M (2009). Następny z rozważanych motywów efektywnej pracy nauczycieli związany był z samooceną ich przygotowania merytorycznego zawartą w polskim raporcie i jej adekwatnością w stosunku do oceny badaczy. Zasygnalizowane zostały również niektóre trudności w pracy nauczyciela matematyki, a wśród nich szczególnie specyfika matematyki jako przedmiotu nauczania. Słowa kluczowe: nauczyciel matematyki, motywacje do wyboru zawodu, trudności w wykonywaniu zawodu, wypalenie zawodowe, przygotowanie merytoryczne nauczyciela matematyki, matematyka jako przedmiot nauki. Zdzisława Barankiewicz - Instytut Kształcenia Podyplomowego Szkoły Wyższej im. Pawła Włodkowica w Płocku Wypalenie zawodowe nauczycieli i rola dyrektora w procesie zapobiegania wystąpieniu zjawiska Nauczyciele są w grupie zawodów w których często występuje syndrom wypalenia zawodowego. Skutki wypalenia dotykają także uczniów z którymi pracuje dany nauczyciel. Dyrektor szkoły ma szereg możliwości zapobiegania wystąpieniu tego zjawiska. W artykule przedstawiam specyficzne elementy związane z wypaleniem zawodowym nauczycieli. Wskazuję jak dyrektor powinien organizować pracę szkoły żeby nauczycieli nie dotknął problem wypalenia. Słowa kluczowe: wypalenie zawodowe, nauczyciel, przyczyny, zapobieganie Maria Ingwer- Żabowska - Politechnika Warszawska Wydział w Płocku Szkolni nauczyciele fizyki a syndrom wypalenia zawodowego Edukacja szkolna kształtuje system wiedzy młodych ludzi, ale ma także inne obszary. Jednym z nich jest trudna sytuacja nauczyciela, uwikłanego w szereg dodatkowych obwarowań i jednocześnie szalenie eksponowanego i wielostronnie ocenianego. Miejsce i rola poszczególnych przedmiotów nauczania szkolnego, a co za tym idzie również nauczycieli tych przedmiotów jest zróżnicowana. Wśród przedmiotów nauczania szkolnego należy wyróżnić te, które (jak np. biologia, fizyka czy geografia) dotyczą bezpośredniej i namacalnej fizyczności otaczającej człowieka. W szczególności zauważmy, że fizyka to dziedzina ludzkiej wiedzy, zbierająca, klasyfikująca i uogólniająca obserwacje świata materialnego i uznajmy, że nie będziemy dyskutować nad zasadnością uczenia fizyki w szkole. Bez znajomości elementarnych praw fizycznych ułomne stają się rozważania filozoficzne, niekompletna jest wiedza chemiczna, ograniczone możliwości techniki. Słowa kluczowe: nauczyciel fizyki, wypalenie zawodowe, edukacja szkolna, stres. Tadeusz Ratusiński - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie Nowoczesne środki medialne a przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu Nauczyciel to profesja narażona na syndrom wypalenia zawodowego. Być może stosowanie nowoczesnych środków medialnych jak np. tablicy interaktywnej w pracy nauczyciela jest dobrym sposobem na przeciwdziałanie temu zjawisku. W artykule ukazane zostanie kilka przykładów (tych najprostszych jak i bardziej zaawansowanych) użycia tablicy interaktywnej podczas zajęć lekcyjnych. Słowa kluczowe: nowoczesne technologie, tablica interaktywna, wypalenie zawodowe, przeciwdziałanie Milena Żuchowska - Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie Praca socjalna to misja. Problem wypalenia zawodowego w zawodzie pracownika socjalnego Praca socjalna jest pracą trudną. Jest to misja; czasami niemożliwa, ale to właśnie pracownicy socjalni powinni pamiętać, że są dla ludzi, którzy ich potrzebują. Ta praca nie jest łatwa, ale jednocześnie daje wiele satysfakcji, jeśli oczywiście pracownicy socjalni pamiętają jak współpracować w miejscu pracy i potrafią zdefiniować problem. Pracownik socjalny musi zapanować nad skutkami stresu zanim zacznie udzielać właściwej pomocy innym. Słowa kluczowe: praca socjalna, misja, wypalenie zawodowe Waldemar Stelmach - Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie Kierowanie/zarządzanie bezpośrednie czyli stres permanentny Artykuł zwraca uwagę na problemy najniższego poziomu wykonawców funkcji kierowniczych: brygadzistów, majstrów, naczelników działów itd.; na kierowników bezpośrednich (liniowych). Nie jest to wszakże apologetyka tego poziomu kierowania/zarządzania. Jest to raczej krótka próba analizy, kłopotów i znaczenia przedstawicieli tej grupy dla efektywnego funkcjonowania firm i stosunków międzyludzkich. Słowa kluczowe: kierownik, zarządzanie, bezpośredni, przełożeni, oceny, (de)motywowanie, pracownicy, podwładni, stres. Anna Otowicz, Augustyn Wajda - Szkoła Wyższa im Pawła Włodkowica w Płocku Humanistyczne wartości pracy w perspektywie historyczno-globalnej Artykuł skoncentrowany jest na ukazaniu pracy jako czynności, która to od pojawienia się życia na naszym globie stanowiła przestrzenno-organizacyjne zabezpieczenie w spełnianiu podstawowych uwarunkowań (przemiana materii, replikacja, bezpieczeństwo) przetrwania i rozwoju organizmów żywych. W artykule ukazano rolę pracy i jej ewolucję od najprostszych czynności biologicznych poprzez różne etapy i stadia do skomplikowanych procesów wytwórczych przy stosowaniu najbardziej rozwiniętych technologii. Słowa kluczowe: globalizacja, internacjonalizacja, humanizacja, neoliberalizm, neoklasycyzm, kosmopolityzm, modernizm, socjalizm utopijny, reformacja i kontrre-formacja, elastyczność pracy i zatrudnienia Agnieszka Izabela Baruk - Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Rola działów personalnych w przedsiębiorstwach w Polsce w latach 2006-2010 W artykule została przedstawiona rola personalnych komórek organizacyjnych w funkcjonowaniu przedsiębiorstw w Polsce. Ukazano ją przede wszystkim z perspektywy przedstawicieli wspomnianych działów, chociaż ich opinie odniesiono także do punktu widzenia przedstawicieli najwyższego kierownictwa. Na podstawie wyników badań wtórnych pokazano zmiany, jakie zachodziły w postrzeganiu roli działów personalnych od 2006 roku. Szczególną uwagę zwrócono na strategiczny kontekst działalności tych komórek organizacyjnych oraz wyzwania stawiane przed nimi na kolejne lata. Słowa kluczowe: dział personalny, rola działu personalnego, administrator, usługodawca, partner strategiczny, strategia personalna. Elżbieta Kolasińska - Uniwersytet Gdański Adaptacja pracowników w organizacji Adaptacja pracowników to wymóg współczesnego świata pracy i organizacji. Proces adaptacji pracowników w przyszłości jeszcze zyska na znaczeniu, ponieważ zmiany są wszechobecne i nieuniknione. Adaptacja pracowników to kluczowa kompetencja we współczesnym życiu zawodowym, społecznym i gospodarczym. Staje się ona istotną umiejętnością determinującą proces szybkiego lub powolnego przystosowania aktorów społecznych do zmian. Kształtowanie i planowanie adaptacji pracowników w organizacjach to wyzwanie dla menedżerów i różnych podmiotów, którzy odpowiadają za całokształt owego procesu. Celem artykułu jest przedstawienie adaptacji pracowników jako istotnego procesu dla nowo zatrudnionej kadry, jak i dla organizacji. Kontekstem do analizy, a zarazem fundamentem interpretacyjnym jest rola adaptacji w wymiarze społecznym i pracowniczym. Celem opracowania jest próba odpowiedzi na następujące pytanie: Jak kształtować adaptację pracowników w organizacji? Zaakcentowano istotę owego procesu w aspekcie jednostkowym, organizacyjnym i systemowym. W szczególności analizie poddana została adaptacja społeczna i pracownicza. W zakończeniu omówiono rolę adaptacji pracowników jako jedną z kluczowych funkcji dostosowującej jednostki do organizacji, a organizację do jednostek. Słowa kluczowe: adaptacja pracowników, organizacja, praca, proces
Kazimierz Mrozowicz - Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w
Katowicach Celem artykułu uczyniono zagadnienie wpływu poradnictwa i orientacji zawodowej na kształtowanie się zachowań w rolach zawodowych. Zależność czynników kognitywnych i społecznych w rozwoju osobowości zawodowej jest na ogół zupełnie zrozumiała. W tym przypadku postawiono założenie, że efektywność zachowań organizacyjnych w odrywaniu przyszłych ról zawodowych jest uwarunkowana decyzjami o wyborze zawodu. Słowa kluczowe: zachowania organizacyjne, poradnictwo zawodowe, preferencje zawodowe Marian Mroziewski - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie W dwuczęściowym artykule przedstawiono główne problemy dotyczące funkcjonowania przedsiębiorstw w powiązaniach kontraktowo-sieciowych. Niniejsza, pierwsza część artykułu obejmuje zagadnienia dotyczące klasyfikowania porozumień kontraktowych przedsiębiorstw w relacji do form kapitału społecznego, który uznano za płaszczyznę tworzenia i rozwijania kooperacji. W tej części artykułu scharakteryzowano także zidentyfikowane formy struktur międzyorganizacyjnych sieci procesowych. Słowa kluczowe: porozumienia kontraktowe przedsiębiorstw, kapitał społeczny, style zarządzania. Dorota Majka-Rostek - Uniwersytet Wrocławski Orientacja seksualna w miejscu pracy Artykuł dotyczy relacji pomiędzy orientacją seksualną a pracą. Współczesna socjologia organizacji odchodzi od tradycyjnego postrzegania środowiska pracy jako seksualnie neutralnego. Jej przedstawiciele coraz częściej interesują się relacjami pomiędzy płcią, seksualnością a pracą. Orientacja seksualna jest istotnym wymiarem koncepcji zarządzania różnorodnością. Nawiązując do tych tendencji, w artykule przedstawiona została specyfika sytuacji osób homoseksualnych w rolach pracowników i pracodawców. Ilustracją problematyki są fragmenty badań własnych – wywiadów z polskimi gejami i lesbijkami na temat ich doświadczeń w środowisku pracy, a zwłaszcza kwestii ujawniania bądź zatajania swojej orientacji seksualnej. Słowa kluczowe: orientacja seksualna, homoseksualizm, praca, zarządzanie różnorodnością Ewa Wojtowicz - Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa im. Heleny Chodkowskiej w Warszawie Znaczenie miękkich kompetencji na współczesnym rynku pracy W gospodarce opartej na wiedzy rośnie znaczenie kompetencji „miękkich” do których zalicza się: interpersonalne, intrapersonalne i generyczne. Najczęściej w literaturze używa się do określenia wszystkich tych umiejętności terminu kompetencje psychospołeczne. Zmienia się podejście pracowników i pracodawców do kariery i pracy zawodowej. Ten rodzaj kompetencji współtworzy potencjał organizacji i osobisty potencjał jej pracowników. Pracodawcy poszukują osób dobrze radzących sobie w sytuacjach trudnych, potrafiących pracować w zespole i zorientowanych na własny rozwój. Wiele z tych kompetencji pomaga również osiągnąć sukces na rynku pracy: znaleźć i utrzymać pracę oraz rozwijać się zawodowo w organizacji. Artykuł przedstawia znaczenie roli kompetencji miękkich na współczesnym rynku pracy. Słowa kluczowe: kompetencje miękkie, kompetencje psychospołeczne, rynek pracy, zarządzanie karierą
Agnieszka Szweda - Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką we Wrocławiu Efektywne funkcjonowanie i rozwój organizacji wymaga dobrej komunikacji w znaczeniu wzajemnej wymiany informacji. Stanowi to konieczny warunek w wyznaczaniu celów, podziału zadań, motywowaniu, aż po ocenę. Dobrze przygotowany i realizowany proces komunikacji sprzyja kształtowaniu prawidłowych relacji pomiędzy pracownikami, opartych na wzajemnym zaufaniu i identyfikowaniu się z celami organizacji oraz umacnianiu więzi między kierownictwem i podwładnymi. Celem pracy jest rozpoznanie barier w komunikacji interpersonalnej przełożony (pielęgniarka oddziałowa) – podwładny, określenie ich typu oraz poznanie opinii badanych na temat metod mogących minimalizować istniejące bariery. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono występowanie barier komunikacyjnych. Poprzez przez słuchanie, cierpliwość i obiektywizm, istotnie statystycznie może być zminimalizowana jedynie bariera „uogólnianie”. Aktywne słuchanie, stosowanie parafraz ze strony przełożonego, mogłoby pozwolić na poprawę efektywności komunikacji. Słowa kluczowe: komunikacja interpersonalna, bariery komunikacyjne, przełożony, podwładny, praktyka kliniczna, personel pielęgniarski Irena Wolska-Zogata - Uniwersytet Wrocławski Profesjonalizacja zawodu dziennikarskiego? Niniejszy artykuł jest z jednej strony próbą ukazania procesu kształtowania się zawodu dziennikarskiego w Polsce w perspektywie rodzących się i zmieniających wymogów formalnych i nieformalnych. Z drugiej strony- próbą wskazania kierunku tych zmian. Zawód dziennikarski jest w dalszym ciągu zawodem otwartym, pomimo podejmowanych prób uregulowania wymagań dotyczących wykonywania tego zajęcia. Każdego roku powstają nowe kierunki dziennikarskie i przeżywają one nieustające oblężenie. Absolwentom nie dają żadnej gwarancji na znalezienie pracy. Chęć odbycia praktyki redakcyjnej prowadzi bardzo często do nadużyć finansowych, ponieważ młodzi studenci bądź absolwenci gotowi są pracować za niewielkie pieniądze. Pewną szansą dla tak dużego popytu na ten rodzaj pracy może okazać się Internet i e-dziennikarstwo. Słowa kluczowe: dziennikarstwo, zawód, profesjonalizacja zawodu |
|||
